تغییرات بنیادینی که عصر اینترنت و دیجیتالی‌شدن رسانه‌ها با خود به همراه آورده است، خبرنگاران را وادار می‌کند شناخت خود را درباره برخی حوزه‌های کاری و حرفه‌ای که قبلا وجود نداشت یا چندان برجسته نبود، تعمیق ببخشند. از سوی دیگر، الزامات و شرایط کار حرفه‌ای نیز ایجاب می‌کند که همه خبرنگاران و روزنامه‌نگاران مهارت‌های خود را توسعه دهند.

تردیدی نیست که توسعه این مهارت‌های حرفه‌ای همواره باید در چارچوب اصول روزنامه‌نگاری صورت گیرد، اصولی گریزناپذیر که پایه‌های کار اطلاع‌رسانی را تشکیل می‌دهد. به بیانی ساده، وقتی کسی نحوه درست نگارش خبرها را نمی‌داند،  اعتبار منبع برایش اهمیتی ندارد، از تحقیق در کار خبر سر در نمی‌آورد یا «صحت مطالب و داده‌ها» در دایره واژگانی او بی‌معنا است، آگاهی از نحوه فعالیت سئو (SEO ) – بهینه‌سازی موتور جستجو – یا  چگونگی استفاده از ابزارهای «عرضه داده‌ها» اهمیتی نخواهد داشت.

۱- روزنامه‌نگاری موبایلی

آگاهی از نحوه استفاده از تلفن همراه (موبایل) برای امور خبری، ضرورتی است که هر بار بیشتر در جهان احساس می‌شود. همان‌طور که قبلا استفاده از ضبط‌صوت برای خبرنگاران اهمیت داشت، امروزه گوشی‌های تلفن همراه به ما اجازه می‌دهد که نه‌فقط صدا و تصویر مصاحبه‌ها و رویدادها را ضبط کنیم بلکه اجازه ویرایش فنی و محتوایی آن‌ها را نیز به ما می‌دهد و علاوه بر آن، ابزارهای متعددی برای تسهیل و تسریع در کار اطلاع‌رسانی عرضه می‌کند. یک نمونه آن، تبدیل صدا به متن در آن واحد است.

همان‌طور که قبلا استفاده از ضبط‌صوت برای خبرنگاران اهمیت داشت، امروزه گوشی‌های تلفن همراه به ما اجازه می‌دهد که نه‌فقط صدا و تصویر مصاحبه‌ها و رویدادها را ضبط کنیم بلکه اجازه ویرایش فنی و محتوایی آن‌ها را نیز به ما می‌دهد

امروزه رسانه‌های بزرگی نظیر بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان به روزنامه‌نگاری موبایلی پیوسته‌اند تا در شبکه‌های اجتماعی مخاطبان بیشتری جذب کنند.

۲- استوری‌های اینستاگرام

از این رو، ارزش دارد تا  روزنامه‌نگاران بدانند چگونه می‌توان در IGTV (اینستاگرام تی‌وی) مطلب بارگذاری کرد یا از دیگر ابزارهای آن نظیر فیلترها، انتشار برنامه‌ریزی‌شده، استفاده از هشتگ و… بهره گرفت.

۳- هوش مصنوعی

هوش مصنوعی با قدرت و جدیت در حال ورود به دنیای روزنامه‌نگاری است. هدف اصلی آن، تسهیل کار حرفه‌ای اطلاع‌رسانی به شمار می‌رود. ربات‌ها – آن‌گونه که در برخی رسانه‌ها شاهد حضورشان هستیم – قادر به انتشار انواع داده‌ها نظیر نتایج مسابقات ورزشی، تحولات بازار بورس، حادثه زمین‌لرزه و نیز جستجوی اطلاعات اساسی در رویدادهای مهم تاریخی هستند. این کار براساس مولفه‌هایی که قبلا به سیستم داده شده صورت می‌گیرد و به خبرنگار اجازه می‌دهد وقت بیشتری برای استفاده از اطلاعات مهم و برجسته رویدادها در گزارش‌ها و خبرهای خویش داشته باشد.

هوش مصنوعی با قدرت و جدیت در حال ورود به دنیای روزنامه‌نگاری است. هدف اصلی آن، تسهیل کار حرفه‌ای اطلاع‌رسانی به شمار می‌رود

برای نمونه، رویترز هم‌اکنون از هوش مصنوعی برای بررسی روزانه ۷۰۰ میلیون توییت و نشان‌کردن تازه‌ترین خبرهای فوری استفاده می‌کند. اسکای نیوز هم از ابزارهای خودکار برای کشف و بازسازی چهره افراد بهره می‌گیرد تا وقت کمتری را صرف جست‌وجو در آرشیوها برای گزارش‌های تصویری کند و زمان بیشتری را برای تولید گزارش‌های خلاقانه در اختیار داشته باشد.

در این زمینه، بسیار مهم است که روزنامه‌نگاران برخی دوره‌های آموزشی در زمینه نحوه کاربرد هوش مصنوعی در عرصه اطلاع‌رسانی را بگذرانند تا از یک‌سو، دچار ذوق‌زدگی در مواجهه با این‌گونه ابزارها نشوند و از سوی دیگر، بتوانند به‌درستی از آن در تولید گزارش‌های خود بهره بگیرند.

۴- پادکست و ابزارهای کنترل صدا

ارایه گزارش‌های صوتی به‌ویژه از طریق پادکست‌ها اکنون به یک گرایش فزاینده در صنعت رسانه‌ای جهان تبدیل شده است. گزارش موسسه مطالعات روزنامه‌نگاری رویترز در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که امروزه از میان هر شش نفر، یک نفر خبرهای موردعلاقه خویش را از طریق پادکست دنبال می‌کند.

این وضعیت موجب شده است بسیاری از رسانه‌های خبری به‌منظور یافتن مخاطبان جدید درصدد بهره‌برداری از پادکست‌ها برآیند. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های پادکست برای رسانه‌ها آن است که نیاز به بودجه و سرمایه‌گذاری کلان در این زمینه ندارند.

در چنین شرایطی، سیستم‌های کنترل صدا نظیر گوگل هوم، آمازون اکو و… به پلتفرم دیگری تبدیل شده‌اند  که افراد مختلف، هر روز بیش‌ازپیش به شنیدن خبرها از طریق آن‌ها روی می‌آورند و از سوی دیگر، رسانه‌ها نیز هر بار بیشتر به این ابزارها به‌عنوان کانالی برای جذب مخاطبان بیشتر در عرصه عمومی گرایش پیدا می‌کنند.

سیستم‌های کنترل صدا نظیر گوگل هوم، آمازون اکو و… به پلتفرم دیگری تبدیل شده‌اند  که افراد مختلف، هر روز بیش‌ازپیش به شنیدن خبرها از طریق آن‌ها روی می‌آورند

۵- رونامه‌نگاری راه‌حل‌گرا

امروزه گزارش‌های بسیاری حکایت از آن دارد که بسیاری از مخاطبان مطبوعات و دیگر رسانه‌ها، از تیترهای منفی و گزارش‌های بدبینانه آن‌ها به ستوه آمده‌اند و خواهان رسانه‌هایی هستند که فقط به ارایه اطلاعات و دادن شناخت در مورد مشکل بسنده نکنند بلکه قادر باشند پیشنهادها و راه‌حل‌هایی نیز برای مشکلات ارایه دهند.

روزنامه‌نگاری راه‌حل‌گرایانه پاسخی به این نیاز روزافزون جامعه است. این نوع روزنامه‌نگاری از مشکلاتی سخن می‌گوید که برای آن، راه‌حل‌هایی بالقوه با بهره‌گیری از ابزارهای منطقی و معقول در چنته دارد.

منبع: